This post is also available in:
Στα ανατολικά της Κρήτης, στον Κόλπο του Μεραμπέλλου, βρίσκεται η Σπιναλόγκα, ένα νησί με συγκλονιστική ιστορία. Οι λίγες ώρες που βρέθηκα εκεί, καταγράφηκαν σε φωτογραφίες. – της Μαρίας Θ. Μασούρα
Ήταν μέσα της Άνοιξης. Λίγο πριν το Πάσχα, πεταχτήκαμε στην Κρήτη για ένα μικρό roadtrip. Είχαμε ήδη μείνει δύο βράδια στα Χανιά. Την τρίτη μέρα πήγαμε στο Ηράκλειο, όπου έχοντας το ως βάση, κάναμε ημερήσιες εκδρομές.
Ένα πρωινο, ξεκινήσαμε για τα ανατολικά της Κρήτης. Πρώτη μας στάση, ο Άγιος Νικόλαος. Καθίσαμε στο κέντρο της πόλης για καφέ. Καταλήξαμε στην Ελούντα. Το πιο διάσημο τουριστικό θέρετρο του νησιού, με τα πολυτελή resort και spa, απέκτησε τα τελευταία χρόνια, ακόμα ένα είδος ταξιδιωτών: Εκείνων που πάνε επίσκεψη στη Σπιναλόγκα. Δίπλα από την Ελούντα, βρίσκεται το μικρό ψαροχώρι, η Πλάκα. Από εκεί, ξεκινάνε καραβάκια που μέσα σε δέκα λεπτά σε παίρνουν στο νησί της Σπιναλόγκας, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι.
Αυτό κάναμε και εμείς. Αγοράσαμε εισιτήρια, πήγαμε στην πλατφόρμα, ανεβήκαμε στο καραβάκι μαζί με ακόμα 15-20 άτομα και ξεκινήσαμε. Το Νησί ήταν μπροστά μας. Όσο πλησιάζαμε, τόσο ένιωθα μια παράξενη ενέργεια στην ατμόσφαιρα. Ίσως να έφταιγε και όλος αυτός ο ντόρος που έγινε με την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά.
Από την άλλη, αυτό το νησί, ήταν όντως παράξενο. Μέχρι και το σχήμα του είχε κάτι το ιδιαίτερο. Ένας βράχος στη μέση μιας έντονα, τιρκουάζ θάλασσας που έμοιαζε με οχυρό. Η Σπιναλόγκα ήταν εξάλλου, ενετικό φρούριο την περίοδο 1574-1715. Το 1903, μετατράπηκε σε λεπροκομείο, μια μικρή κοινότητα όπου απομονώνονταν ασθενείς της νόσου Χάνσεν από όλα τα σημεία της Ελλάδας, μέχρι το 1957.
Το καραβάκι, μας άφησε λίγο πριν την είσοδο. Μπήκαμε μέσα, από μια σιδερένια καγκελόπορτα. Περπατήσαμε στα στενά σοκάκια του οικισμού, μπήκαμε μέσα σε ερειπωμένα κτίρια, μισοχαλασμένα σπίτια. Ποιοι ζούσαν εδώ; Πόσο πόνο ένιωθαν που ξαφνικά μια μέρα άφησαν πίσω όλη τους τη ζωή – που μπορεί και να ήταν απέναντι στην Πλάκα – και κατέληξαν εξόριστοι;
Περπατώντας στη Σπιναλόγκα, θα αντικρύσεις σπίτια με μπαλκόνια, κάποια από αυτά σχετικά διατηρημένα, θα δεις ανθισμένα λουλούδια να ξεπηδάνε από τις πέτρες, τον οθωμανικό οικισμό με τα διώροφα κτίρια, την εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα – γιατρός, ανάργυρος, ο προστάτης των αναπήρων -, και την οποία αναστύλωσαν μόνοι τους οι χανσενικοί του νησιού, θα περάσεις από το νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου. Κάνοντας βόλτα περιμετρικά του φρουρίου, η θέα σου θα είναι το υπέροχο γαλάζιο του Κόλπου του Μεραμπέλλου.
Το 1970 η Σπιναλόγκα ανακηρύχθηκε προστατευόμενη αρχαιολογική περιοχή, άρχισαν οι ανασκαφές, γκρεμίστηκαν πολλές από τις εγκαταστάσεις του Λεπροκομείου, γιατί θεωρήθηκε ότι υποβάθμιζαν την αξία του νησιού-μνημείου και άρχισαν οι εργασίες συντήρησης των τειχών. Μέχρι σήμερα γίνονται προσπάθειες για να ενταχθεί στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Φεύγοντας λίγες ώρες μετά και αφήνοντας πίσω το νησί, που ξαφνικά από απομονωμένο και “καταραμένο” έγινε πόλος έλξης χιλιάδων επισκεπτών κάθε χρόνων, ένιωσα πως άφηνα πίσω μου έναν τόπο στον οποίο έζησαν άνθρωποι που αν και έχασαν πολλά, βρήκαν το κουράγιο να ξανακτίσουν από την αρχή μια κοινότητα και μια νέα ζωή. Και αυτό κράτησα.
